Op zoek naar een onderwerp voor haar promotie, zag communicatiewetenschapper Elisabeth Timmermans in de VS Tinder opkomen. Dat het swipen zo groot zou worden, en de hele wereld van daten en het kiezen van een partner op zijn kop zou zetten, kon ze toen nog niet weten: ‘daar heb ik wel een beetje geluk mee gehad’. Timmermans spreekt 11 oktober op FELfest over de geheimen van Tinders algoritme, ghosten, ander digitale date verschijnselen en nu alvast met You’ve got Feminist Mail.
Wat intrigeerde je aan Tinder?
Ik wilde weten waarom mensen het zo leuk vonden. Ik kon me daar eerst weinig bij voorstellen. In de media bestaat nog steeds het beeld dat Tinder alleen bedoeld is voor casual seks. Journalisten vinden casual seks ook een leuk onderwerp. Maar uit mijn onderzoek blijkt dat er wel dertien verschillende redenen zijn die mensen aangeven waarom ze Tinder gebruiken, en casual seks bungelt ergens onderaan in het prioriteitenlijstje. Als het eenmaal tot een date komt, is de kans om seks te hebben voor Tindergebruikers wel groter dan een relatie te vinden via de app. Dat is ook niet zo gek, dat ze zich fysiek tot elkaar aangetrokken voelden, wisten ze al op basis van de foto’s.
Wat is de belangrijkste reden dat mensen Tinder gebruiken?
Helemaal bovenaan staat uit verveling. Mensen gaan het dan eens installeren om te kijken waar het eigenlijk over gaat. Dat leidt tot misverstanden. Als je met je vrienden een beetje voor de gein hebt zitten swipen, en degene met wie je matcht heeft wel serieuze intenties, dan heb je verschillende verwachtingen. Op drie staat vriendschap. Dat vind ik ook wel interessant. Ook dan heb je te maken met verschillende verwachtingen. Maar stel je voor dat we een paar foto’s gaan gebruiken om onze vrienden uit te zoeken! Dat wordt dan ook veel meer op uiterlijk gebaseerd.
Voor mensen die het moeilijk vinden om in het echte leven mensen aan te spreken is Tinder een uitkomst. Als je even kunt nadenken over wat je gaat zeggen, komen sommige mensen veel leuker uit de hoek. Dat kan overigens ook weer tot teleurstelling leiden op de eerste date, als iemand dan veel minder leuk is om mee te praten.
Mensen, vooral mijn ouders, zeggen vaak dat ik beter op een betaalde datingsite kan gaan zitten als ik een relatie wil. Wat vind jij daarvan? Dat komt waarschijnlijk dus doordat ze dat in de media horen. Er zit wel iets in. Om op zo’n betaalde site te zitten moet je investeren, dat geeft al aan dat je serieus bent. En alle mensen met wie je chat hebben ook geïnvesteerd. Maar de meeste van die sites hebben als nadeel dat iedereen kan mailen naar iedereen. En het aantal mensen is veel beperkter dan op een gratis app als Tinder, dus op een gegeven moment ken je de mensen wel die erop zitten. Dat frustreert de betalers, en als er een nieuw iemand komt wordt die door iedereen besprongen, wat ook weer afschrikwekkend kan werken.
Voor mij werkte het niet, ik vermoed omdat het poeltje op betaalde sites te klein is. Niet iedereen wil met dikke mensen daten. Heb je ook onderzoek gedaan naar discriminatie, bijvoorbeeld op huidskleur?
Ik heb voor mijn onderzoek veel interviews gedaan. Als je het vraagt, zeggen mensen keurig netjes dat ze daar niet op letten. Maar als je doorvraagt, andere vragen gaat stellen, dan lijkt er wel degelijk iets van voorkeur in te zitten. Dan zeggen ze bijvoorbeeld: “een naam als Rachid? Dat wordt niks”. En bij sites die niet iedereen toelaten zijn mannen van kleur in het nadeel. Bij Inner Circle bijvoorbeeld hoor ik van mannen van kleur dat ze niet binnenkomen.
Welke verschillen heb je gevonden tussen mannen en vrouwen?
Voor vrouwen is Tinder veel meer een ego-boost dan voor mannen. Dat komt door de manier waarop ze de app gebruiken. Mannen zijn meer geneigd om iedereen naar rechts te swipen en vervolgens een keuze te maken uit de vrouwen met wie ze matchen. Vrouwen denken langer na voor ze naar rechts swipen. Dat betekent dat vrouwen die een match krijgen, daar meteen blij mee zijn. Doordat mannen niet zo kieskeurig zijn, krijgen vrouwen relatief veel matches, waardoor ze zich ook zelfverzekerder voelen. Voor mannen die iedereen naar rechts swipen, maar toch heel weinig of geen matches krijgen, kan dat een domper zijn. Mannen zijn zich ook meer bewust van de beperkingen die Tinder oplegt aan gratis gebruikers. Je kunt maar honderd keer per dag naar rechts swipen. En ik hoorde van een homoseksuele gebruiker dat je ook maar vijftig matches op een dag kunt hebben. De meeste vrouwen weten dat niet, omdat ze kieskeurig zijn en daar dus niet snel aan komen.
Wat gebeurt er met de genderverschillen als het tot een date komt?
Je kent vast wel die uitspraak, mannen zijn bang om uitgelachen te worden, vrouwen om vermoord te worden. Om die reden zijn mannen makkelijker met het afspreken voor dates. Ze hoeven geen rekening te houden met veiligheidsmaatregelen.
Ik merk zelf dat mannen vaak boos worden als ik veiligheidsmaatregelen tref, bijvoorbeeld dat de eerste date niet bij mij thuis is. Heb je tips voor vrouwen om veilig te daten?
Wat veilig voelt is voor iedereen verschillend, dus algemene tips geven is lastig. Advies dat je veel hoort, is eerst bellen. Dan verspil je ook geen tijd aan mensen van wie je na een telefoongesprek al weet dat het niets wordt.
Tinder is als medium nog erg nieuw. Er bestaan nog geen vaste normen, waar iedereen zich vanzelfsprekend aan houdt. Mannen lijken daardoor minder een filter te hebben. In jouw veiligheidsmaatregelen ziet hij misschien een afwijzing, waar hij bokkig op reageert. Extreme voorbeelden daarvan zie je in verschillende social media accounts, zoals bye felipe. Ik vind het een van de duidelijkste voorbeelden van toxic masculinity.
Mannen vinden het overigens ook heerlijk om mij te vertellen dat ik het helemaal mis heb. Ik kom best vaak in de media, dus mensen kennen mij. Ik krijg mails van mannen van middelbare leeftijd over wat ik allemaal fout doe. Bijvoorbeeld, “weet je wel dat er op pagina zeven van je boek een fout staat? Hoe kan dat nou, je had toch in Amerika gezeten, je Engels moet dus wel goed zijn?” Dat soort dingen.
Voel je je als onderzoeker serieus genomen?
Ik ben blij met alle media-aandacht voor mijn werk. Dat ik zoveel reacties krijg, betekent hopelijk dat mijn onderzoek iets voor mensen kan betekenen. Ik hoop dat ik er een bijdrage kan leveren aan het formuleren van beleefdheidsnormen voor dat nieuwe medium. Alleen al dat er nu een gesprek over Tinder op gang komt, helpt om nieuwe normen te vormen.
Het thema van FELfest is Mind the Gap. Ga je iets vertellen over het verschil tussen mannen en vrouwen op Tinder?
Ik ga iets vertellen over ghosting. Ook daar hebben mensen heel verrassende motieven voor. En het is misschien helemaal niet zo nieuw als we denken. Als je daar meer over wilt horen moet je zeker op FELfest komen luisteren.
Wat zijn je onderzoeksdromen? Wat zou je graag nog eens onderzoeken?
Toen ik met dit onderzoek begon, was het nog helemaal niet zo duidelijk of Tinder überhaupt populair zou worden. Inmiddels kun je denk ik wel zeggen dat het, of in ieder geval daten via apps, waarschijnlijk blijvend is. Daarom wil ik graag mensen voor langere tijd volgen. In Tinder zit namelijk een paradox besloten. Commercieel is het niet in hun belang dat je de app verwijdert. Voor hen is het beter als je het platform blijft gebruiken, en dus niet per se iemand vindt en gelukkig wordt. Ik ben benieuwd hoe deze nieuwe vorm van daten ons leven verandert, ook op de langere termijn.
Als je relatie uit zou gaan, zou je dan zelf weer gaan Tinderen?
Ja! Ik heb mijn vriend via Tinder leren kennen, hoewel ik dat helemaal niet per se van plan was. Ik zat alleen voor mijn onderzoek op de app. Maar ik heb ook meegewerkt aan een onderzoek naar de link tussen persoonlijkheid en Tinder. Mensen die het leuk vinden om Tinder te gebruiken scoren hoog op extraversie en openstaan voor nieuwe dingen. En zelf scoor ik daar ook hoog op. Tinder past dus goed bij mijn persoonlijkheid. Als je meer introvert en behoudender bent, zou het dus kunnen dat een andere manier van daten beter bij je past.
Meer weten over Elisabeth?
Ze spreekt op FELfest op 11 oktober! Koop hier je kaartje.
Link naar haar boek Liefde in Tijden van Tinder
Volg ook haar blog via www.liefdeintijdenvantinder.com
Door Paula Breuning