Gender
Feminisme is voor iedereen, maar sommige begrippen zijn best moeilijk. Daarom presenteren we het FELfabet, een ABC om jou een feministisch handje te helpen! Korte en heldere uitleg van woorden die je als feminist (en in het leven!) tegen kunt komen.
Ultrakorte mega samenvatting
voor als je vijf seconden de tijd hebt
In short: geslacht gender identiteit expressie seksuele oriëntatie (betekent is niet).
Gender in een feministendop
voor de activistische activist met tijd, that’s you!
In de B van het FELfabet hebben we het al even over het binaire geslachtsmodel gehad. In deze column ga ik inzoomen op wat ik toen al even kort in een voetnoot beschreef, namelijk dat geslacht en gender niet hetzelfde zijn.
Gender en geslacht zijn twee verschillende dingen, ook al worden ze vaak door elkaar gehaald. Geslacht staat ook wel bekend als sekse (“sex” in het Engels) en is gebaseerd op biologische kenmerken. Mensen worden geboren met een geslacht, een vulva, een penis of ze zijn interseks*. Geslacht gaat bijvoorbeeld over dingen als geslachtsdelen, hormonen en chromosomen. Het gaat over de anatomische dingen, de zogenaamde ‘bouw’ van een mens. De biologie as you will. Wat geslacht niet is, is gender. Simpel gezegd: de manier waarop je bent gebouwd (je geslacht) kán overeenkomen met je gender, maar dat hoeft niet zo te zijn. Gender gaat namelijk over hoe je je identificeert, hoe je je voelt. Dit noemen we ook wel de genderidentiteit van iemand.
*Intersekse personen zijn geboren met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken. Andere intersekse personen hebben wel de kenmerken van één geslacht, maar een mix van vrouwelijke en mannelijke hormonen, chromosomen of genen. Meer lezen kan hier en hier.
Genderidentiteit dus! Dit wordt ook wel het psychologische geslacht genoemd, en is jouw persoonlijke beleving. Hieronder vallen bijvoorbeeld cis-gender (je gender komt overeen met je geslacht), transgender (je gender komt niet overeen met je geslacht) en non-binair. Genderexpressie daarentegen is wat je aan de wereld laat zien, de uiting van je gender aan de hand van kleding, gedrag, maar ook bijvoorbeeld de voornaamwoorden die je gebruikt.
Dit kan mannelijk of vrouwelijk zijn, maar ook geen van beide of van allebei een beetje. Gender is een spectrum. Maar, gender is ook een sociale constructie. Een sociale constructie is iets waar wij als mensen zelf, met elkaar, betekenis aan hebben gegeven. Waar wij zelf bepaalde kenmerken aan hebben verbonden (“een vrouw is zus, en een man is zo”). Maar, dit klopt niet. Gender is, en mensen zijn, niet rechtlijnig. Het is juist complex en het kan ook fluctueren. Soms is het dit, soms is het dat. Soms een beetje dit, soms een beetje dat. Soms allemaal niet. Het is in ieder geval niet binair (zie ook letter B)!
Als laatste, nog even over die voornaamwoorden (“pronouns” in het Engels). Vraag mensen naar welke voornaamwoorden ze gebruiken en respecteer dit. Als het nieuw is en nog wat ingewikkeld lijkt, realiseer je dan dat iets leren tijd kost. Foutjes maken mag en shit happens, maar blijf scherp, maak excuses, leer en doe het de volgende keer beter. En, laat jouw voornaamwoorden zien! Zet ze in je Insta bio of bijvoorbeeld in de handtekening onder je mails.
Meer lezen over gender?
https://iedereenisanders.nl/ontdek-leer/gender/wat-gender
Boektip! FAQ Gender door Mandy Woelkens & Thorn de Vries
*note: als altijd, voel je vooral vrij om contact met ons op te nemen als je aanvullingen of correcties hebt op dit artikel!*
By Josephine Vlierboom