Cultuurkaping
Feminisme is voor iedereen, maar sommige begrippen zijn best moeilijk. Daarom presenteren we het FELfabet, een ABC om jou een feministisch handje te helpen! Korte en heldere uitleg van woorden die je als feminist (en in het leven!) tegen kunt komen.
Ultrakorte mega samenvatting
voor als je vijf seconden de tijd hebt
Cultuurkaping (ook wel cultuurroof, culturele toe-eigening of cultural appropriation), betekent het op een niet-erkende of op een ongepaste manier toe-eigenen van een element (of elementen) van een gemarginaliseerde groep.
Cultuurkaping in een feministendop
voor de activistische activist met tijd, that’s you!
Cultuurkaping is het niet-erkende of ongepaste overnemen van een element (bijv. een gebruik, traditie, symbool, kleding, taal of een ander cultureel kenmerk) van een gemarginaliseerde groep. Een gemarginaliseerde groep wordt ook wel een kansarme of kwetsbare groep genoemd.
De term gemarginaliseerde groep wordt gebruikt om groepen mensen aan te duiden die, door factoren die buiten hun macht vallen, niet dezelfde kansen hebben/krijgen als andere, meer fortuinlijke groepen in onze samenleving. De dominante westerse cultuur is een voorbeeld van een meer fortuinlijke groep. Bij culturele toe-eigening neemt iemand uit de dominante cultuur, zonder compensatie of respect, elementen over uit andere culturen en claimt deze dan tot eigen cultureel eigendom. Niet alleen individuen kunnen zich schuldig maken aan cultuurkaping, maar ook bijvoorbeeld (mode)merken of bedrijven.
Je kunt bij cultuurroof denken aan het dragen van verentooien op een festival, het gebruik van Holi (het hindoeïstische feest wat het voorjaar viert met kleurenpoeder) als marketing-tool en het dragen van cornrows of dreads als wit persoon. Als we inzoomen op het voorbeeld van de hoofdtooi, kijken we eerst naar wat het element (de verentooi) nou eigenlijk écht betekent. De hoofdtooi is een heilig object van inheemse Amerikaanse cultuur, dat alleen mannelijke leiders mogen dragen. Als je als buitenstaander dit gaat dragen (bijvoorbeeld op een festival), neem je eigenlijk de normen en waarden van de inheemse Amerikaanse cultuur niet serieus. Daarnaast hoort de verentooi bij een cultuur die de westerse, dominante cultuur heeft proberen te vernietigen.
Nu is misschien je vraag, mag ik dan alleen nog maar dingen uit mijn eigen cultuur dragen? Niet per se. Eigenlijk gaat het daar ook niet om. Je kunt van andere culturen leren, geïnspireerd raken en ze waarderen. Als je toch echt graag iets uit een andere cultuur wilt gebruiken, vraag jezelf dan af of je weet waar het voor staat, wat het echt betekent. Dan kun je zelf reflecteren of het iets is wat je wilt en kunt gebruiken. Research, vragen en leren is key!
Meer lezen?
Dat kan bijvoorbeeld hier:
https://maatschapwij.nu/blogs/cultuurkaping-cultuurwaardering/
https://www.bnnvara.nl/artikelen/waar-ligt-de-grens-van-cultural-appropriation